تاکنون موردي از آنفلوآنزاي فوق حاد پرندگان در چهارمحال و بختياري مشاهده نشده است

به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از جهانبين نيوز، آنفلوآنزاي پرندگان يک بيماري عفوني پرندگان است که ويروس آنفلوآنزاي سويه A بوجود مي‌آورد.

پرندگان وحشي معمولاً ناقل سويه‌هاي ويروس آنفلوآنزاي با بيماري‌زايي پايين و کم خطر هستند.

اما در پرندگان اهلي، اين ويروس ها دو شکل متفاوت بيماري را ايجاد ميکنند که يکي از آنها شايع و ملايم و ديگري نادر و بسيار کشنده است.

شکل ملايم بيماري اغلب تشخيص داده نمي‌شود، اما ويژگي سويه‌‌هاي داراي قابليت بالاي بيماري‌زايي، ايجاد بيماري شديد، ناگهاني و به شدت مسري است که ميزان مرگ و مير ناشي از آن در طي ۴۸ ساعت مي تواند به ۱۰۰% برسد. بسياري از گونه‌هاي پرندگان به ويژه پرندگاني که در مناطق داراي آب و هواي مرطوب زندگي مي‌کنند، ناقل ويروس‌هاي آنفلوآنزاي هستند.اردک، غاز، قو و مرغ دريايي مخازن طبيعي اين ويروس به شمار مي‌روند.

نحوه انتفال آنفلوآنزاي پرندگان

ويروس‌هاي آنفلوآنزاي پرندگان با شيوع کمتر پرندگاني که در محيط زندگي انسان پرورش مي‌يابند، نظير مرغ‌هاي اهلي، بوقلمو‌ن‌ها، قرقاول‌ها و طوطي‌ها را نيز آلوده مي‌کنند.

ابتلاي انسان به آنفلوآنزاي پرندگان

آنفلوآنزاي نوع H۵N۱ در درجه اول بيماري پرندگان اهلي است. بيشتر موارد انساني مبتلا به آنفلوآنزاي پرندگان از نوع H۵N۱ ،در مناطق روستايي و حومه شهرها که پرندگان اهلي را در منازل خود پرورش مي دهند، گزارش شده اند. اين ويروس از طريق تماس در زمان سربريدن، پرکندن، و در طي تهيه غذا از پرندگان اهلي به انسان منتقل مي‌شود. انتقال آن از راه دست زدن به پرندگاني که بر اثر اين بيماري مرده‌اند وهمچنين اعضاي بدن آنها نظير پر نيز ممکن است.

مردم مي‌بايست از تماس با پرندگان وحشي مرده پرهيز کنند و هر موردي را به مسئولين گزارش دهند. پر کندن و کشتار پرندگان وحشي مرده به ويژه پرندگان آبزي در مناطقي که شيوع ويروس H۵N۱ در آنها گزارش شده و يا احتمال دارد وجود داشته باشد (نظير مسيرهاي مهاجرت پرندگان)، کار بسيار خطرناکي است. ويروس آنفلوآنزاي H۵N۱ از شرق کره زمين به سوي غرب در حال گسترش بوده و جهان با تهديد فزاينده عالمگير شدن آن روبه رو است.

چگونگي انتقال ويروس H۵N۱

خوردن و استنشاق مدفوع، بزاق و ترشحات مخاطي پرنده آلوده توسط ساير پرندگان موجب انتشار بيماري در ميان آنها مي‌گردد. تماس با مدفوع، بزاق، ترشحات مخاطي و پر پرندگان آلوده و براي نمونه استنشاق مدفوع خشک شده بر روي پرها و يا گرد وغبار آلوده به مدفوع ، مي تواند بيماري را در انسان موجب گردد.

سر بريدن پرندگان بيمار، پرورش و تماس با خروس هاي جنگي، بازي با پرندگان و خوردن خون يا گوشت خام يا نيم پخته پرندگان، ابتلاي به اين بيماري را به دنبال دارد. خوراندن گوشت خام پرنده آلوده، به گربه‌هاي خانگي و نيز ببرها و شيرها در باغ وحش‌ها، با انتقال بيماري به حيوانات گوشتخوار همراه بوده است. خوردن فراورده هاي کاملا پخته پرندگان خطري به همراه ندارد.

علائم بيماري آنفلوآنزاي پرندگان در انسان

بيشتر مبتلايان به اين بيماري را بزرگسالان و کودکاني تشکيل مي‌دهند که قبل از ابتلا به بيماري از سلامتي کامل برخوردار بوده‌اند. دوره نهفته اين بيماري (فاصله زماني ميان تماس با عامل بيماري‌زا تا شروع علائم) ، طولاني تر از موارد آنفلوآنزاي انساني است. در بيشتر موارد بين ۲ تا ۴ روز پس از تماس با ويروس علائم ظاهر شده‌اند. اما دوره نهفته ۸ تا ۱۷ روزه نيز گزارش شده است.

علائم اوليه بيماري شامل تب بالا (بالاتر از ۳۸ درجه سانتيگراد)، سردرد، درد عضلاني، آبريزش بيني، گلودرد، سرفه و تنگي نفس است. در مواردي اسهال، استفراغ، درد شکمي، خونريزي از بيني و لثه ها نيز گزارش شده است.

در مقايسه با آنفلوآنزاي انساني، در آنفلوآنزاي نوع H۵N۱ اسهال آبکي بدون خون و بلغم، بيشتر ديده شده و مي‌تواند تا يک هفته قبل از علائم تنفسي ظاهر شود.

يک بيمار مبتلا به آنفلوآنزاي مرغي در ويتنام /Dung Vo Trung/dung vo trung / politika/Corbis

عوارض بيماري آنفلوآنزاي پرندگان

پنوموني(ذات الريه)، نارسايي تنفسي، نارسايي اندام‌هاي مختلف بدن نظير کليه‌ها و قلب، خونريزي از ريه‌ها، تجمع هوا در فضاي جنب (فضاي ميان ريه‌ها و پرده پوشاننده ريه‌ها) ، کاهش تمامي رده هاي گلبول‌هاي خون(گلبول‌هاي سفيد و قرمز و پلاکت‌ها)، سندرم ري (بيماري که با رسوب چربي در کبد و درگيري مغزي مشخص مي‌شود) و سپسيس (عفونت شديد در يک نقطه از بدن يا در خون که علائم التهابي را در سراسر بدن به همراه دارد.)، از عوارض بيماري آنفلوآنزاي مرغي هستند.

متاسفانه ميزان مرگ و مير با اين بيماري بالاست و تاکنون بيش از نيمي از مبتلايان جان خود را از دست داده‌اند.

Dung Vo Trung/dung vo trung / politika/Corbisعکس ريه يک بيمار مبتلا به آنفلوآنزاي مرغي در ويتنام که ويروس در عرض سه روز يک ريه او را از بين برده‌اند

شناسايي مبتلايان به آنفلوآنزاي پرندگان

در کشورها و مناطقي که در آنها آنفلوآنزاي H۵N۱ ديده شده است، مي‌بايست در هر بيمار مبتلا به بيماري حاد و شديد دستگاه تنفسي، احتمال بيماري آنفلوآنزاي پرندگان را در نظر گرفت.

در مواردي شيوع بيماري در پرندگان پس از مشاهده موارد انساني گزارش شده است.تشخيص قطعي اين بيماري از طريق کشت ويروس H۵N۱ و يا آزمايش‌هاي سرم‌شناسي انجام مي‌ذيرد.

درمان

در صورت امکان، زماني که تعداد مبتلايان هنوز اندک است، بيماران مشکوک به آنفلوآنزاي پرندگان و افرادي که ابتلاي آنها به اين بيماري به اثبات رسيده است، مي بايست در بخش ايزوله بيمارستان بستري شوند تا در مورد ايشان آزمايش‌هاي لازم، مراقبت‌هاي باليني و درمان ضروري انجام گيرد.

در صورتي که بيمار زودتر از موعد مرخص گردد، مي بايست به بيمار و خانواده وي آموزش هاي بهداشتي لازم داده شود. تاکنون دو داروي اسلتامي وير (تاميفلو) و زانامي وير در تخفيف علائم بيماري آنفلوآنزاي H۵N۱ به خصوص در مراحل اوليه بيماري موثر شناخته شده‌اند.

پيشگيري

در حال حاضر براي پيشگيري از ابتلاي انسان به ويروس H۵N۱ واکسني ساخته نشده است. رعايت نکات زير براي پيشگيري از ابتلا بدين بيماري ضروري است:

از تهيه غذا از پرندگان بيمار خودداري کنيد.

از سربريدن و پر کندن پرندگان مرده و يا بيمار در مناطق شيوع بيماري خودداري کنيد.
فروش پرندگان زنده وسربريدن، پر کندن و خالي کردن احشاي پرندگان در خانه، فرصت خوبي براي تماس با بخش هاي آلوده بدن پرنده فراهم مي‌کند. لذا پوشيدن دستکش و چکمه و استفاده از ماسک براي پيشگيري از آلودگي در مناطق شيوع بيماري ضروري است.
در مناطق شيوع ويروس H۵N۱ برخي انواع پرندگان خانگي مانند اردک هاي اهلي ، و حتي پرندگان واکسينه شده نيز مي توانند ناقلين بدون علامت ويروس باشند. در اين شرايط در صورت فقدان سيستم نظارتي موثر، از سر بريدن پرندگان در خانه خودداري کنيد.
مصرف پرندگان اهلي که به خوبي پخته شده باشند، بدون خطر است. ويروس H۵N۱ در دماي معممول پخت ( يعني زماني که دماي بخش مرکزي گوشت به ۷۰ درجه سانتي گراد ميرسد و ديگر هيچ بخشي از آن صورتي نيست)، غيرفعال مي‌شود.
ويروس H۵N۱ به تمامي بخش‌هاي بدن پرنده آلوده شامل گوشت، خون و استخوان گسترش مي يابد. اين ويروس از طريق گوشت تازه يا منجمد شده قابل انتقال است . ويروس H۵N۱ به دماي پايين مقاوم است و در مدفوع در دماي ۴ درجه سانتي گراد براي حداقل ۳۵ روز و در دماي ۳۷ درجه سانتي گراد براي حداقل ۶ روز فعال باقي مي‌ماند. اين ويروس در دماي معمولي براي هفته ها بر روي سطوح پايدار مي‌ماند.

در مناطق آلوده به ويروس H۵N۱ در صورت عدم رعايت نکات بهداشتي، تميز کردن گوشت يخ زده پرندگان آلوده و يا گوشتي که يخ آن ذوب شده باشد، کار بسيار خطرناکي است.

براي پيشگيري از بيماري اين اقدامات را انجام دهيد:

سراسر سطح محل کار (ظرفشويي، تخته مخصوص خرد کردن گوشت و...) و تمامي ابزارها و ادوات به کار رفته براي تميز و خرد کردن گوشت را کاملا شسته و ضد عفوني نموده و پس از پايان کار دستهاي خود را بشوييد.
گوشت پخته و خام را از يکديگر جدا کنيد.

اطمينان حاصل کنيد که گوشت در دماي مناسب پخته شده و دماي تمامي بخش هاي آن به ۷۰ درجه سانتي گراد رسيده است.

تخم مرغي که توسط مرغ آلوده به ويروس H۵N۱ گذاشته ميشود، مي تواند از درون و بيرون(پوسته) آلوده به ويروس باشد. در مناطق آلوده به ويروس H۵N۱ از خوردن تخم مرغ خام يا نيم پخته خودداري کنيد.

تا کنون انتقال مداوم انسان به انسان در مورد ويروس H۵N۱ گزارش نشده است. در صورتي که ويروس فعلي به گونه اي تغيير يابد که قابليت انتقال انسان به انسان پيدا کند ، نشانه بروز يک پاندمي خواهد بود.

رعايت بهداشت فردي مي تواند انتقال انسان به انسان ويروس را کند و يا متوقف سازد. در اين موارد آموزش همگاني الزامي خواهد بود. با اين وجود رعايت نکات اصلي و اساسي بهداشتي مي تواند ميزان گسترش ويروس را در محيط اجتماع و خانه کاهش دهد:

دهان و بيني خود را در زمان عطسه و سرفه با دستمال بپوشانيد.
دست هاي خود را به طور مرتب به ويژه قبل، در حين و پس از تهيه غذا، قبل از خوردن غذا، پس از رفتن به دستشويي، پس از دفع زباله هاي حيواني، زماني که دست‌ها کثيف هستند، و به ويژه زماني که فرد بيماري در خانه داريد، بشوييد.
از تماس دست ها با چشم، بيني، يا دهان خودداري کنيد. عفونت به ويژه زماني گسترش مي يابد که فرد پس از لمس اشياء آلوده به ويروس، آن را به دهان، چشم و بيني خود مي مالد.
تميز و ضد عفوني کردن تمامي سطوح در منزل که به نظر مي‌رسد به ترشحات عفوني آلوده شده باشند، اقدام بسيار پر ارزش و موثري است.

در صورت بروز همه‌گيري بيماري آگاه‌کردن معلمان، دانش آموزان و خانواده‌هاي آنها درمورد راه‌هاي کاهش گسترش آلودگي اهميت بسياري دارد.

مردم با اطمينان خاطر مرغ هاي بسته بندي و تحت نظارت دامپزشکي را مصرف کنند

دکتر عبدالمحمد نجاتي مدير کل دامپزشکي چهارمحال و بختياري گفت: خوشبختانه تا کنون موردي از بيماري آنفلوآنزاي فوق حاد پرندگان در استان مشاهده نشده است.

وي تصريح کرد: بيماري آنفلوآنزا فوق حاد پرندگان، بيماري تنفسي است و مردم بايد از شکار و صيد پرندگان آزاد پرواز و آبزي خودداري کنند و  اين موضوع از طريق اداره کل محيط زيست استان نيز ممنوع اعلام شد،

نجاتي با بيان اينکه در صورت بسته بندي و کشتار در کشتارگاه هاي طيور جاي هيچ گونه نگراني نيست، افزود: مرغ هاي موجود در بازار با نظارت دامپزشکي پرورش داده مي شوند و قبل و بعد از کشتار و حتي زمان مصرف در مراکز عرضه تحت نظارت بهداشي دامپزشکي هستند و داراي تاريخ توليد وانقضا است.

مدير کل دامپزشکي چهارمحال و بختياري گفت: خوشبختانه استان هاي همجوار هم درگير بيماري نيستند و جاي نگراني وجود ندارد.

نجاتي افزود: حتي در استان هايي هم که درگير شده اند و از طريق سازمان دامپزشکي طي اطلاعيه اي اعلام شد بنا به گزارش دانشگاه هاي علوم پزشکي هيچ مورد انساني تا کنون مشادهده نشده است.

وي از مردم خواست از خريد و حتي شکار گوشت پرندگان آبزي، مهاجر و آزاد پرواز استفاده نکنند.

نجاني همچنين به مردم روستاهها توصيه کرد در صورت مشاهده تلفات پرنده اي بدون دست زدن به آن ها به ادرات دامپزشکي اطلاع دهند.

وي به مشاغل در معرض خطر که شامل مرغداران، کارگران کشتارگاه ها، صيادان، شکارچيان پرندگان، دامپزشکان و پرنده فروشان هشدار داد و گفت: در صورتيکه علائمي ازاين بيماري که شامل خونريزي در ساق پا، سياه شدن تاج، ريزش ترشحات از بيني و چشم و تلفات غير عادي مشاهده شد به شبکه هاي دامپزشکي شهرستان ها اطلاع و جوانب احتياط را در نظر بگيرند.